Cellulit , deficyt kosmetyczny czy choroba ?
Sam cellulit nie jest chorobą jest to defekt kosmetyczny. Jego występowanie świadczy natomiast o większych lub mniejszych problemach zdrowotnych.
Cellulit, czyli tak zwana skórka pomarańczowa to problem większości kobiet na świecie. Kobiet, ponieważ wiąże się on ściśle z gospodarką hormonalną bardzo ważnego dla kobiet hormonu -estrogenu. Dotyczy zarówno osób młodych, znajdujących się w okresie dojrzewania, jak i osób już dojrzałych. Nie jest też wybredny jeśli chodzi o rozmiar- metod walki z cellulitem szukają zarówno kobiety szczupłe, jak i te o pełniejszych kształtach.
Cellulit, to nic innego jak zniekształcona tkanka tłuszczowa, uwidaczniająca się pod skórą w postaci nieestetycznych zgrubień. Powodem są przede wszystkim zaburzenia mikrokrążenia – toksyny nie są odprowadzane w sposób efektywny i gromadzą się w tkance tłuszczowej. Ta zaczyna się rozrastać i wywierać nacisk na otaczającą ją tkankę łączną, co de facto powoduje zbijanie się tłuszczu w grudki. Mapę cellulitu na ciele tworzą najczęściej obszary ciała będące naturalnymi i największymi magazynami tłuszczu, a więc pośladki, uda, brzuch, oraz ramiona. Cellulit może znajdować się na kilku różnych etapach rozwoju. Kiedy rozwija się/nasila staje się bardziej widoczny. Wyróżnia się aż 4 stopnie zaawansowania cellulitu:
- 0 stopień – brak objawów klinicznych- skóra wygląda normalnie
- I stopień – podczas leżenia i stania skóra jest gładka, objawy cellulitu można zobaczyć po złapaniu fałdu skóry – małe uwypuklenia i zagłębienia. Skóra może być obrzęknięta.
- II stopień – uwypuklenia i zagłębienia tkanki tłuszczowej występują podczas napinania mięśni, np. w pozycji stojącej. Podczas leżenia skóra wydaje się gładka, przy staniu widać lekkie uwypuklenia, przy próbie ujęcia w fałd objaw się zaostrza.
- III stopień – widać uwypuklenia i zagłębienia podczas stania, leżenia i przy próbie ujęcia w fałd. Podczas nacisku zaawansowany cellulit może boleć. Zraziki tkanki tłuszczowej tworzą guzki i grudki większych rozmiarów, są widoczne także w spoczynku. Ponadto widoczny jest znaczny spadek elastyczności i zblednięcie, na sutek spadku temperatury skóry.
Wyróżnia się kilka rodzajów cellulitu.
- postać twarda - skóra jest elastyczna i w odpowiednim napięciu. Podczas przesuwania w poziomie tkanek wyczuwa się płaskie ułożenie zmian – nierówności/grudki. Tkanka tłuszczowa jest zbita i ściśle przylega do mięśni, nie zmienia się pod wpływem zmian pozycji ciała. Ten typ spotyka się u kobiet, które nie miały wahań w masie ciała i tkanki nie straciły swej elastyczności- występuje najczęściej u osób młodych, aktywnych fizycznie, także szczupłych. Skóra najczęściej jest sucha, może pojawiać się rogowacenie okołomieszkowe oraz rozstępy.
- postać wiotka – cellulit ma charakter luźno ułożonej, nierówno pofałdowanej tkanki, nie przylegającej ściśle do mięśni. Może zajmować duże powierzchnie (ramiona, uda). Najczęściej występuje u kobiet mało aktywnych fizycznie i/lub z genetycznie uwarunkowaną wiotką skórą i słabymi mięśniami. Może pojawić się także u kobiet, które szybko i dużo straciły na wadze. Na wystąpienie tego cellulitu mogą mieć wpływ leki odwadniające. W odróżnieniu od postaci twardej zmiany ukształtowania powierzchni skóry zmieniają się wraz z przybieraniem kolejnych pozycji ciała (luźna skóra).
- postać obrzękowa – jest najcięższą postacią, występującą u kobiet z zaburzeniami krążenia obwodowego, ze skłonnością do obrzęków. Objaw ten jest często opisywany jako uczucie ciężkości nóg, związane ze zwiększeniem ich objętości i tkliwością. W wyniku testu uciskowego na skórze pozostaje blade wgłębienie, które stopniowo się wyrównuje do powierzchni skóry. Ta postać może występować u kobiet stosujących antykoncepcje hormonalną (progestagen i estrogen).
- Postać mieszana – łączy w sobie postaci twardej i wiotkiej, czasami nawet obrzękowej. Jest to postać najczęściej spotykana.
- Postać rzekoma – postać ta związana jest z silną wiotkością skóry, polegającą na odpadaniu skóry i tkanki podskórnej w obrębie pośladków, ud, brzucha i ramion. W szczególności dotyczy kobiet w starszym wieku.
- Cellulit wodny- najczęściej występuje w młodych kobiet i jest związany z odkładaniem rezerw tłuszczowych i retencją wody, w zależności od okresu cyklu miesiączkowego.
- Cellulit tłuszczowy (lipidowy) – występuje najczęściej u dojrzałych kobiet, polega na niekontrolowanym odkładaniu się tkanki tłuszczowej.
Formy obrzęku związane z cellulitem:
- Obrzęk żylny- charakteryzuję się uwalnianiem kinin (jest to substancja wytwarzana we krwi z białek osocza), substancji toksycznych i żelaza, które przenosi z nim wapń. Jest to obrzęk często związany z zapaleniem i odkładaniem hemosyderyny (kompleks białkowy magazynujący żelazo w komórkach).
- Obrzęk limfatyczny – obrzęk tkanek wywołany zastojem chłonki, prowadzący do przewlekłego stanu zapalnego. Najczęściej dotyczy skóry lub tkanki podskórnej. Obrzęk limfatyczny jest związany z pierwotnymi lub wtórnymi zmianami naczyń limfatycznych. Charakteryzuję się zastojem wody, która związała się z białkami i innymi substancjami rozpuszczonymi.
- Obrzęk tłuszczowy (lipedema/lipodema)- charakteryzuję się podskórnym okładaniem się tkanki tłuszczowej i wody, zwłaszcza w pośladkach i kończynach dolnych, które mogą (ale nie muszą) być związane z obrzękiem limfatycznym i/lub lipodystrofią. Ten obrzęk charakteryzuję się wzrostem wolnej wody w szczelinach i nie jest to limfa.
Czynniki sprzyjające powstawaniu cellulitu
Na powstawanie cellulitu mają wpływ przede wszystkim produkowane w nadmiarze żeńskie hormony płciowe- estrogeny. Na ich działanie nie mamy wpływu (nie praktykuję się kuracji hormonalnej tylko dla zwalczenia cellulitu), ale mamy duży wpływ na czynniki związane ze stylem życia, które również wpływają na powstawanie cellulitu.
Czynniki środowiskowe mające wpływ na rozwój cellulitu:
- Złe nawyki żywieniowe – niezbilansowana dieta z nadmiernym spożyciem tłuszczów i węglowodanów, nadmierna podaż soli, zbyt mała podaż błonnika i witamin w diecie, częste spożywanie wysokoprzetworzonej żywności.
- Siedzący tryb życia – siedzący tryb życia przyczynia się do zmniejszenia masy mięśniowej na korzyść tkanki tłuszczowej, zwiotczenia ścięgien i mięśni oraz zmniejszenia wydolności pompy mięśniowej m.in. w kończynach dolnych, co sprzyja obrzękom.
- Noszenie obcisłych ubrań i butów na wysokim obcasie – noszenie obcisłych ubrań utrudnia odpływ krwi żylnej, podobnie jak chodzenie w butach na wysokich obcasach, które także sprzyjają dysfunkcji mięśni łydek.
- Palenie papierosów- palenie papierosów powoduje zmiany w mikrokrążeniu i wyzwala tworzenie wolnych rodników.
- Picie alkoholu- picie alkoholu nasila tworzenie tłuszczu
- Nawyki rozgrzewania organizmu- długie kąpiele w wannie z gorącą wodą, długotrwałe i częste opalanie się, częste trzymanie nóg w okolicy źródła ciepła. Czynniki te sprzyjają rozbudowie tkanki tłuszczowej(zmniejszenie metabolizmu) oraz utrudniają krążenie krwi.
- Inne – mała ilość snu i wypoczynku, nawyki postawy np. zakładanie nogi na nogę oraz płaskostopie (problemy z krążeniem powrotnym), nerwowość, silny stres (długotrwałe napięcie mięśni występujące podczas sytuacji stresowych utrudnia przepływ krwi).
Jak pozbyć się cellulitu?
Po pierwsze: trzeba pamiętać, że bez zmiany codziennych nawyków, żadne profesjonalne leczenie/zabiegi nie przyniosą oczekiwanych efektów. Konieczne jest unikanie czynników, które predysponują do powstawania i pogłębiania się skórki pomarańczowej. Najważniejsze są: normalizacja masy ciała, wykluczenie z jadłospisu niezdrowych dań (warto dać sobie szansę i przekonać się o tym, jak zdrowa dieta może być smaczna i różnorodna). Bardzo ważne jest również nawadnianie organizmu – woda usuwa z niego toksyny, dlatego należy wypijać co najmniej dwa litry dziennie. Pomocne będą także ziołowe herbaty czy yerba mate. Oczywiście nie możemy zapomnieć o codziennej aktywności fizycznej. Na początek wystarczą dłuższe spacery i ćwiczenia, które można wykonywać w domu. Warto ruszać się co najmniej trzy razy w tygodniu. Prowadzenie zdrowego trybu życia wpływa pozytywnie nie tylko na wygląd skóry, ale działanie całego organizmu.
Co można robić w domu
W domu można wykonywać wszelkiego rodzaju masaże, które zwiększą ukrwienie i przepływ limfy. Dobroczynny wpływ mają również prysznice wykonywane na przemian zimną i ciepłą wodą. Postępowanie antycellulitowe powinno być stałe, systematyczne i podtrzymujące, powinniśmy działać wielokierunkowo. Warto korzystać z zabiegów profesjonalnych.
Celem zabiegów fizykalnych i pielęgnacyjnych stosowanych przy cellulicie jest:
- zwiększenie przemiany materii,
- poprawa sprawności układu krążenia i chłonnego (zmniejszenie obrzęków i zastojów)
- ograniczenie lipogenezy (proces związany z odkładaniem i magazynowaniem tłuszczu w naszej tkance podskórnej),
- pobudzenie lipolizy
- poprawa elastyczności skóry i redukcja zwłóknień tkanki łącznej,
- wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych,
- wykształcenie nawyków ruchowych i wytrwałości treningowej (utrzymanie właściwego napięcia mięśni),
- działanie moczopędne i zapobieganie retencji wody,
- uzyskanie dobrych wypróżnień poprzez usprawnienie motoryki jelit.
Czy po takich zabiegach cellulit już nigdy się nie pojawi?
To czy cellulit powróci zależy od czynników, które go powodują. Jeśli chociażby częściowo nie wyeliminujemy tych czynników np. poprzez zmianę trybu życia na bardziej aktywny, czy zmianę nawyków żywieniowych to jest wielce prawdopodobne, że cellulit znowu się pojawi.