Co to jest blizna ?
Blizna jest to zmiana skórna będąca najczęściej następstwem uszkodzenia skóry właściwej i zastąpieniem ubytku tkanką łączną włóknistą. Powstaje ona wskutek przerwania ciągłości skóry oraz tkanek położonych głębiej, wynikiem urazu lub celowanego zabiegu chirurgicznego. Jej powstanie jest więc nie uniknione i nie da się jemu zapobiec. Sama blizna jest całkowicie nowo powstałą tkanką, a jej zadaniem jest łączenie brzegów rany i tkanek dookoła. Podczas procesu gojenia się tkanki dochodzi do zrastania się jej na wszystkich poziomach. Głównym składnikiem budulcowym nowej tkanki jest kolagen, który zapewnia wytrzymałość tkance. Problemem jest fakt, że podczas przebudowy układa się on w sposób nieregularny, przeplatając się z innymi tkankami jak mięśnie, ścięgna czy powięź. Z tego powodu powstanie blizny często może zaburzać funkcjonowanie danego obszaru przez ucisk struktur mięśniowych, nerwowych jak również może powodować zaburzenia ruchomości. Dlatego bardzo ważna jest odpowiednio dobrana terapia, zarówno z bliznami świeżymi jak i starszymi.
3 etapy gojenia blizny:
- proces zapalny (48-72 godziny).
Pacjent odczuwa ból, pojawia się reakcja zapalana. Organizm broni się przed bakteriami, które dostały się do rany po przerwaniu ciągłości skóry. Gdy krwawienie ustaje rana pokrywa się skrzepem, który chroni ją przed drobnoustrojami, a także tworzy idealne środowisko do działań naprawczych.
- etap gojenia blizn – faza proliferacji (10-15 dni)
Na tym etapie dochodzi do wytwarzania kolagenu i powstawania nowych komórek. Jest to okres, w którym najczęściej strup zabezpieczający ranę powoli odpada.
- proces dojrzewania (1 miesiąc – 2 lata)
Długotrwały proces podczas którego dochodzi do formowania i zagęszczania włókien kolagenowych, tworzących stelaż, podporę blizny.
Główne powikłania powstające przy bliznach:
- dolegliwości bólowe
Dzieje się tak ponieważ tkanki po urazie goją się w sposób chaotyczny w miejscu zranienia pojawia się „kłębowisko” włókien kolagenowych, w które mogą wpleść się w inne tkanki powięź czy mięśnie.
- blizny pooperacyjne nierzadko ograniczają prawidłową ruchomość, szczególnie jeśli zabieg dotyczył okolicy stawu;
- niepielęgnowane blizny powodują często przykurcze mięśniowe i bardzo nieprzyjemne uczucie ciągnięcia. Spowodowane są one ograniczeniem ruchomości przez zrosty na różnych poziomach tkanek;
- zaburzenia czucia głębokiego czyli propriocepcji. Czucie głębokie to świadomość dotycząca tego, w którym miejscu w danym momencie znajduje się poszczególna część ciała danej osoby. Receptory czucia głębokiego znajdują się w dużej mierze na skórze, a blizny powstają w miejscach jej uszkodzenia, co zakłóca odbieranie bodźców;
- zaburzenia biomechaniki danego obszaru poprzez zmianę jego budowy przerost , zmniejszenie ruchomości;
Terapia blizny
Terapię blizny możemy rozpocząć jeszcze przed jej powstaniem. Stosujemy wtedy właściwe odżywianie, suplementację oraz miejscową autoterapię. Wspiera ona prawidłowy proces gojenia i zmniejsza ilość zrostów międzytkankowych. W początkowym etapie terapia blizny obejmuje tkanki sąsiadujące w celu poprawy drenażowej obszaru. Techniki wykonywane w kierunku gojącej się rany mają również na celu zabezpieczenie przed rozejściem się tworzącej się blizny. Podczas fazy gojenia tj ok 4-6 tygodni wprowadzamy wybrane techniki manualne (ucisk, dotyk, głaskanie, ćwiczenia oddechowe, kinesiotaping). Około 6-8 tygodnia wprowadza się bardziej zaawansowane metody i techniki terapii (techniki manualne, uciskanie głębokie, rozcieranie, mini roller, bańka). Systematyczne mobilizowana blizna szybciej pozwala na powrót funkcjonalności okolicznych tkanek i narządów z którymi sąsiaduje oraz poprawia się jej wygląd zewnętrzny.
